Formatief evalueren in online onderwijs
- Master Science, education and communication

Evaluatie
Bij het vak Onderzoek en Ontwerpen wordt op een heel andere manier getoetst dan bij meer traditionele vakken. Leerlingen krijgen cijfers voor werkstukken, maar ook voor hun houding in de les en het proces dat ze doorlopen.
Waar ik mij vooraf het meeste zorgen over maakte was motivatie. Bij het afronden van mijn bachelor Industrial Design ben ik bij mijn eerste afstudeerproject er tegenaan gelopen dat na 1 maand het onderwerp mij toch niet heel goed lag en ik daarna nog 4 maanden heb geworsteld met het project. Ik ben blij met de vrijheid die de opleiding mij heeft gegeven om van het verplichte onderwerp ‘diep leren’ (diepgeworteld begrip) de mogen schuiven naar formatief evalueren.
Ik was heel erg gemotiveerd voor dit onderwerp, door een ervaring die ik tijdens de opleiding heb gehad met een tentamen onderwijskunde. Het maken van dit tentamen zelf was ook een leermoment. Tijdens deze schriftelijke toets heb ik de stof zo veel en diep toegepast op mijn eigen situatie dat ik alles nog beter begon te begrijpen. Wat ook bijzonder was tijdens dit tentamen, was dat alle hulpbronnen waren toegestaan. Het was zelfs mogelijk om via email contact te leggen met klasgenoten die dezelfde toets aan het maken waren. Deze positieve ervaring wil ik meenemen bij het ontwerpen van mijn eigen toetsinstrumenten.
Ook mijn begeleider, Jan Vermunt had een grote bijdrage aan het succes van mijn onderzoek. Hij heeft als onderzoeker mijn respect door zijn eerdere bijdrages en dat is blijkbaar een goede motivator voor mij. Ook heeft hij zijn coaching stijl aangepast aan mijn behoeftes met bijvoorbeeld verplichte inlevermomenten voor feedback.
Ik kijk positief terug op dit onderzoek. Niet alleen weet ik nu heel veel over formatief handelen, een actueel onderwerp, maar ook weet ik dat ik een degelijk onderwijskundig onderzoek kan opzetten.
Door het gebruik van formatief evalueren in en om lessen, verzamelen docenten veel informatie die iets zegt over het leren van hun leerlingen. In de reguliere situatie zitten alle leerlingen tegelijkertijd in een lokaal samen met de docent. Door het observeren van leerlingen en door het inzetten van instrumenten kan de docent informatie verzamelen over het leren van hun leerlingen. Door de Covid-19 pandemie zijn scholen genoodzaakt om digitaal, via online onderwijs lessen te verzorgen. Welke informatie kunnen docenten nu lastiger verkrijgen en welke instrumenten werken online minder goed? Dit wordt beantwoord en er wordt samen met docenten gekeken naar oplossingen en mogelijkheden die online lessen bieden. Docenten blijken ‘exit tickets’ en het veelvuldig toetsen van hun leerlingen als een oplossing te zien voor de problemen die ontstaan door online onderwijs.
Trefwoorden: Formatief evalueren, Toetsing, Online onderwijs.
Hoofdvraag:
Wat ervaren docenten als problemen bij formatieve evaluatie in online lessen binnen het voortgezet onderwijs? En welke oplossingen kunnen hiervoor worden gevonden?
Deelvragen